دارچین
درختچهای است از راسته لورالس (Laurales) تیره برگ بوها (Lauraceae) از جنس دارچینها (Cinnamomum).
درختچه دارچین درختی است کوچک، همیشه سبز، به ارتفاع ۵ تا ۷ متر که از تمام قسمتهای آن بویی مطبوع استشمام میشود. گلهای آن در فاصله ماههای بهمن تا اوایل فروردین ظاهر میشود. برگ این درخت سبز سیر و دارای گلهایی به رنگ سفید است. دارچین بومی سریلانکا و جنوب هند است و پوست درختچه آن بعنوان ادویه بکار میرود.
رایحه و مزه خاص و منحصربه فرد دارچین از ترکیبی که در روغن چوب این درخت وجود دارد سرچشمه می گیرد.
نامگذاری
نام دراچین از لغت یونانی kinnámōmon گرفته شده است.
در هند بنام Dalchini و در اندونزی بنام چوب شیرین یا kayu manis نامیده میشود.
در بسیاری از زبانهای اروپائی cinnamon را مشتق از کلمه لاتینی Cannella ومخفف آن Canna ویا Cane بمعنی عصا میدانند.
تاریخچه
باتوجه به گستردگی جغرافیائی گونه های مختلف دارچین سابقه پیدایش و نامگذاری آنها نیز متفاوت است. سابقه مصرف و شناسائی آن به مصر باستان و به حدود دوهزار سال قبل از میلاد برمیگردد. اما آنچه که در تاریخ به دارچین چینی مشهور شده در حقیقت نوعی از دارچین بنام Cinnamon Aromaticum یا Cassia است که بومی چین بوده و بصورت درخت ۲۰ ال ۳۰ متری است که از پوست درخت بعنوان دارچین استفاده میشود. در قسمت های مختلف تورات نیز به مصرف آن توسط موسی،پیامبر هم بعنوان غذا و هم برای بوی خوش اشاره شده است. درنوشته های هرودوت نیز از دارچین بعنوان «چاشنی گرانبها» یاد شدهاست. ورود دارچین به اروپا از دو طریق بندر اسکندریه در مصر و نیز از طریق بازرگانان پرتقالی در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی بودهاست.
انواع
- Cinnamomum verum یا دارچیناصل یا دارچین سیلانی که پوست داخلی آن مصرف دارد و لطیف و نرم است.
- C. aromaticum یا دارچین چینی که پوست آن نازک ولی سخت است ولی عطر و طعم آن تند تر از انواع دیگر است.
- C. burmannii یا دارچین اندونزی.
- C. loureiroi یا دارچین ویتنامی
کشت و برداشت
بعد از دوسال که از کاشت درخت گذشت آنرا از نزدیک زمین قطع کرده و در سال آینده شاخههائی را که از کناره تنه اصلی رشد کرده بریده و پوسته آنرا خارج کرده و بلافاصله خشک میکنند و سپس در قطعات ریز بریده و فروخته میشود. در مورد نوع دارچین چینی از پوست بیرونی استفاده میشود.
ترکیب شیمیائی
در هر صد گرم پودر دارچین:
- آب ۱۰ گرم
- پروتئین ۴ گرم
- چربی ۱٫۲ گرم
- قند ۲٫۲ گرم
- انرژی ۲۴۷ کیلوکالری
- کلسیم ۱ گرم
چرا مردم از دارچین استفاده می کنند؟
دارچین علاوه بر کاربردهایی که در آشپزی دارد، فواید بسیاری نیز برای سلامتی دارد.
در داروسازی سنتی چین از دارچین کاسیا برای سرماخوردکی، نفخ شکم، حالت تهوع، اسهال و درد عادت ماهیانه استفاده می شده است. همچنین باور بر این بوده که دارچین انرژی، سرزندگی و گردش خون را تقویت کرده و به طور خاص برای افرادیکه در بالاتنه خوداحساس گرما اما در پاهایشان احساس سرما می کنند مفید است.
در آیورودا از دارچین برای درمان دیابت، گوارش و سرماخوردگی استفاده می شود. همچنین ترکیبی در چای دارچینی وجود دارد که گفته می شود هضم و گوارش میوه ها، شیر و محصولات لبنی را تقویت می کند.
شواهد مربوط به فواید دارچین برای سلامتی
تحقیقات جدید نشان داده است که دارچین می تواند بر قند خون نیز تاثیر مثبت داشته باشد.
یکی از اولین تحقیقات که بر روی انسانها انجام گرفته بود، در سال ۲۰۰۳ به چاپ رسید. در این تحقیق ۶۰ نفر که به دیابت نوع ۲ مبتلا بودند، یک، سه یا شش گرم دارچین را به شکل قرص روزانه مصرف نموند که تقریباً برابر با یک چهارم قاشق چایخوری تا یک قاشق چایخوری پودر دارچین است.
پس از ۴۰ رو، هر سه میزان دارچین گلوکز خون در حالت ناشتا را ۱۸ تا ۲۹، تری گلیسیرید را ۲۳ تا ۳۰، کلسترول LDL را ۷ تا ۲۷ و کلسترول کلی را ۱۲ تا ۲۶ عدد پایین آورد.
تحقیقات حیوانی و آزمایشگاهی قبلی نشان داده بودند که دارچین می تواند خواص آنتی باکتریال و ضدقارچ هم داشته باشد. دارچین درمقابل کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) قارچی که موجب عفونت مخمر و برفک می شود و هلیکوباکتر پیلوری (Helicovacter pylori) باکتری ایجاد کننده زخم معده فعال است.
ایمنی مصرف
افرادیکه از داروهای مربوط به دیابت یا هر داروی دیگر که بر قند خون یا سطح انسولین اثر دارد استفاده می کنند نباید از دوزهای درمانی دارچین استفاده کنند مگر تحت تجویز پزشک. استفاده آنها با هم می تواند اثر افزاینده داشته باشد و موجب پایین آمدن بیش از حد قند خون شود.
همچنین افرادیکه داروهایی برای آنها تجویز شده است که قند خونشان را کنترل می کند به هیچ وجه نباید دوز مصرفیشان را کاهش داده یا قطع کنند و به جای آن از دارچین استفاده کنند، مخصوصاً قبل از مشورت با پزشکشان. بیماری دیابت اگر به درستی تحت درمان قرار نگیرد می تواند موجب بروز مشکلات بسیاری مثل بیماری های قلبی، سکته، بیماری های کلیوی و تخریبات عصبی شود.
دارچین کاسیا، آن نوع دارچینی که معمولاً در سوپرمارکت ها و به شکل مکمل موجود است ، به طور طبیعی حاوی ترکیبی به نام کومارین می باشد. کومارین همچنین در گیاهان دیگری مثل کرفس، بابونه، اکلیل الملک و جعفری هم یافت می شود.
کومارین اگر به میزان بالا مورد استفاده قرار گیرد می تواند به کبد آسیب برساند. کومارین همچنین می تواند تاثیر رقیق کنندگی خون را هم داشته باشد به همین دلیل مکمل های دارچین کاسیا را نباید بدون تجویز پزشک بعنوان داروی ضدلخته شدن خون برای آنها که مشکل خونریزی دارند استفاده کرد.
دارچین همچنین به شکل روغن کنسانتره هم موجود است که از چوب درخت دارچین تهیه می شود. برخی از این محصولات برای مصرف ساخته نشده اند و برای مصارف رایحه درمانی کاربرد دارند. همچنین این روغن شدیداً قوی است و استفاده بیش از حد آن می تواند به سیستم عصبی مرکزی فشار بیاورد. از اینرو نباید زا آن برای مصارف درمانی استفاده کرد مگر تحت نظارت و تحویز مستقیم پزشک.
خانم های باردار باید از مصرف زیاد دارچین خودداری کنند و همچنین نباید از آن بعنوان مکمل نیز استفاده نمایند.
موارد مصرف
دارچین در اکثر کشورها بعنوان ادویه و چاشنی غذا و شیرینیها مصرف دارد. در ایران کاربرد زیادی در قنادی ها چه بصورت عصاره و اسانس و چه بشکل پودر دارد. در تزئین شله زرد و همراه با حلیم مصرف عام دارد.
خواص داروئی
بعضی مطالعات علمی نشان دهنده اثرات ضد ویروسی دارچین میباشد بخصوص بررسی های علمی بر موثر بودن آن در بیماری نقص ایمنی اکتسابی HIV-1 را تاًیید کرده است. همچنین اثرات ضد دیابت نوع دو در مطالعات علمی گزارش شده است.در یک گزارش نیز نشان داده شده که ماده استخراج شده از عصاره دارچین خاصیت جلوگیری از بیماری آلزایمر در مدل موش را دارا میباشد.
خواص آرایشی:
به عنوان رنگ موی طبیعی استفاده میشود و به موها رنگ قهوهای روشن میدهد.
ترکیب یک قاشق چایخوری دارچین با سه قاشق عسل ، داروی معجزه گر ریزش مو است. این ترکیب را باید به ریشههای مو زد و نیم ساعت زمان داد قبل از شستشو.
نظرات شما عزیزان: